2025-06-03
Krótki poradnik samodzielnej renowacji
Jak pewnie, trwale i estetycznie zamocować belki stropowe? Wybór odpowiednich wieszaków jest najważniejszy dla bezpieczeństwa i stabilności konstrukcji drewnianych. W tym artykule przybliżymy różne typy uchwytów oraz sposoby ich montażu i udzielimy kilku porad, jak dobrać model do warunków technicznych.
Najczęściej wykorzystywanymi wieszakami do belek są modele trójwymiarowe przeznaczone do różnych typów połączeń drewna. Do łączenia elementów prostopadłych w układzie czoło do boku stosuje się głównie wieszaki belek typu WB i WBZ. Wieszaki WB to standardowe uchwyty czołowe, które zapewniają stabilne i równomierne podparcie dla belek końcowych. Takie mocowanie jest zazwyczaj wykonane z blachy stalowej o grubości 2 mm, z perforacjami umożliwiającymi montaż za pomocą gwoździ pierścieniowych lub wkrętów. Konstrukcja wieszaków WB umożliwia szybkie osadzenie belki w pozycji końcowej, ułatwiając tym samym montaż stropów i innych elementów nośnych. Nie tylko łączą one elementy konstrukcyjne, lecz także służą do mocowania belek drewnianych do ścian betonowych lub murowanych.
Wariant WBZ to wersja wieszaków z dodatkowym wykończeniem w postaci malowania proszkowego. Jest przeznaczona do miejsc, gdzie ten element konstrukcyjny jest widoczny i ma wpływ na estetykę. Elementy tego typu występują m.in. w kolorze czarnym. Takie mocowanie belek drewnianych jest również odporniejsze na korozję, dlatego jest polecane do wnętrz narażonych na zmienną wilgotność.
Natomiast do połączeń bok do boku są wykorzystywane wieszaki typu KPL, KP i KL. Wieszaki KPL charakteryzują się symetryczną konstrukcją z podwójnymi skrzydełkami montażowymi, które obejmują boki obu łączonych belek. Pozwalają one na wykonanie solidnego połączenia wzdłużnego np. w konstrukcjach szkieletowych i kratownicach. Z kolei typ KP to asymetryczny łącznik, gdzie jedno skrzydełko jest wydłużone, co umożliwia zamocowanie belki pod kątem lub przy krawędzi elementu konstrukcyjnego.
Natomiast wieszaki KL to uproszczona wersja z krótszymi ramionami stosowana głównie w miejscach, gdzie przestrzeń montażowa jest ograniczona. Wyżej wymienione wieszaki trójwymiarowe zapewniają dużą nośność i sztywność połączeń. W trakcie wyboru konkretnego wieszaka warto szukać produktu spełniającego wymagania dotyczące stateczności konstrukcji zgodnie z normami Eurokodu 5 i z Europejską Oceną Techniczną ETA.
Wieszaki pełnią funkcję nośną, dlatego muszą spełniać szereg rygorystycznych wymagań technicznych. Wysokiej klasy wieszak powinien być wykonany z atestowanej stali konstrukcyjnej o odpowiedniej grubości, zazwyczaj w zakresie 1,5–2,5 mm gwarantującej wymaganą nośność i odporność na odkształcenia. Powierzchnia stali powinna być zabezpieczona powłoką antykorozyjną, co zapewni cynkowanie ogniowe lub malowanie proszkowe.
Konstrukcja geometryczna wieszaka powinna umożliwiać przenoszenie zarówno sił pionowych, jak i poziomych. Otwory montażowe rozmieszczone w układzie symetrycznym muszą być dostosowane do stosowania gwoździ pierścieniowych lub śrub zgodnych z normą EN 14592.
Dobre wieszaki umożliwiają rozproszenie punktowych obciążeń poprzez równomierne przekazywanie sił na większą powierzchnię nośną. Takie rozwiązanie zwiększa sztywność połączenia i ogranicza ryzyko koncentracji naprężeń. Te właściwości są istotne w miejscach narażonych na duże obciążenia dynamiczne i zmienne (m.in. są to stropy międzykondygnacyjne, więźby dachowe i konstrukcje wsporcze pod elementy instalacyjne). Dobrze zaprojektowany wieszak eliminuje potrzebę zastosowania czasochłonnych w montażu i mniej efektywnych metod połączeń ciesielskich – takich jak wręby lub nakładki drewniane.
Proces montażu należy rozpocząć od dokładnego wyznaczenia miejsca mocowania wieszaka na elemencie nośnym, czyli zazwyczaj belce podporowej lub murłacie. Najlepiej skorzystać z poziomicy i kątownika stolarskiego, aby mieć gwarancję, że uchwyt jest ustawiony pod właściwym kątem.
Następnie przytrzymuje się wieszak w wyznaczonej pozycji i wykonuje się wstępne nawiercenia otworów montażowych. Standardowe otwory w wieszakach mają średnicę fi 5 mm i głębokość około 35–40 mm, jednak należy każdorazowo sprawdzić zalecenia producenta. Do mocowania używa się gwoździ pierścieniowych o średnicy 4 mm i długości minimum 50 mm lub wkrętów konstrukcyjnych zgodnych z normą EN 14592. Liczba punktów mocujących musi odpowiadać liczbie otworów w wieszaku – zazwyczaj jest ich od 10 do 20 i są rozmieszczone symetrycznie po obu stronach.
Sprawdź wieszaki belek dostępne w naszym sklepie Koszyk Stolarza.
Po przytwierdzeniu wieszaka do belki podporowej należy osadzić belkę stropową w gnieździe wieszaka. W tym kroku jest wymagana wysoka precyzja. Belka powinna wchodzić ciasno, bez nadmiernego luzu, ale bez konieczności dobijania. Gdy belka jest już osadzona, montuje się dodatkowe gwoździe przez boczne ścianki wieszaka bezpośrednio w drewno, wzmacniając połączenie i stabilizując belkę na całej długości styku.
W sytuacjach, gdy jest wymagane dodatkowe zabezpieczenie antykorozyjne, należy stosować wieszaki z ocynkiem ogniowym oraz używać elementów złącznych odpornych na korozję w klasie minimum C2. W przypadku konstrukcji o wyższych wymaganiach ogniowych lub akustycznych możliwe jest również zastosowanie wieszaków z dodatkowymi uszczelkami albo podkładkami elastomerowymi redukującymi przenoszenie drgań.
Cały proces montażu powinien być zakończony kontrolą połączeń pod kątem stabilności, poziomowania oraz prawidłowego rozkładu obciążeń. W przypadku dużych konstrukcji zaleca się stosowanie szablonów montażowych lub laserowych urządzeń pomiarowych. Tylko prawidłowo zamontowany wieszak gwarantuje spełnienie założeń nośności, trwałości i bezpieczeństwa zgodnych z projektem.
Istotnym elementem montażowym stosowanym w tych rozwiązaniach są gwoździe pierścieniowe. To specjalistyczne gwoździe o powierzchni trzonu pokrytej spiralnym lub pierścieniowym bieżnikiem, który zwiększa siłę tarcia pomiędzy gwoździem a drewnem. Taka budowa pozwala na trwałe zakotwienie elementu złącznego, uniemożliwiając jego samoczynne wysunięcie się pod wpływem drgań, obciążeń dynamicznych lub pracy drewna w warunkach zmiennej wilgotności.
Gwoździe pierścieniowe stosowane w montażu wieszaków muszą spełniać wymogi normy EN 14592 zapewniającej odpowiednią nośność. Zazwyczaj mają średnicę 4 mm i długość minimum 50 mm. Dzięki zastosowaniu takiego typu gwoździ można osiągnąć nośność charakterystyczną na poziomie nie mniejszym niż 1,55 kN na jeden punkt mocujący, co bezpośrednio wpływa na wytrzymałość całego połączenia.
Istotnym atutem współczesnych wieszaków jest również ich estetyka. Starannie wykonane elementy konstrukcyjne pełnią funkcje praktyczne i dekoracyjne. Modele malowane proszkowo, np. na kolor czarny, są montowane m.in. w przypadku widocznych połączeń. Czerń jest uniwersalna i dobrze współgra z niemal każdym gatunkiem drewna.
